27بدون شك حج يك طرح قرآنى است؛ پس در آغاز بايستى چهره ترسيم شده حج را در قرآن بررسى كرد. آنچه درباره حج بيان مى‌شود. درمورد عمره نيز تا حدودى صادق است؛ گرچه حج اوج اين مقصود است.

الف: خطوط اصلى طرح حج (كعبه محور اعمال)

اگر در نقشه چيزى دقت كنيم، مى‌توانيم دريابيم كه اين نقشه، براى چه اهدافى ترسيم شده است؛ آيا براى ساخت يك خانه مسكونى است؟ يا براى مدرسه، مسجد، كارخانه و... ؟!

بايد در نقشه و طرح اعمال حج مطالعه كرد تا كليت اين طراحى دريافت گردد. پس از دريافت كليات، جزئيات نيز در پرتو آن مشخص خواهد شد. درحقيقت سيرى است از كل به جزء و از مجموع به اجزاى آن.

حج و عمره داراى يك مركزيت است كه همه اعمال، همچون شعاع‌هايى به آن ختم مى‌شوند و يا از آن آغاز مى‌گردند. خانه مقدس كعبه، محور و مركزيت اين اعمال است؛ از اين رو بايستى اين مركزيت را مورد بررسى قرار داد تا در پرتو ان شعاع‌ها نيز تعريف شوند. مشخصه‌هاى كعبه در قرآن عبارت است از:

1. اولين خانه و عبد براى مردم: إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنّٰاسِ ¹؛ بنابراين هيچ معبدى بركعبه تقدم ندارد. اين خانه به همه مردم تعلق دارد و هيچ گروه، ملت، نژاد و يا طبقه‌اى نسبت به آن اولويت ندارد.

2. مبارك بودن (يعنى، داراى خير و بركت فراوان است) لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبٰارَكاً ².