27از نمونه‌هاى بدعت حرام، مذهب قدريه، جبريه، مرجئه و مجسّمه هستند؛ اما پاسخ به اين فرقه‌ها از بدعت‌هاى واجب است.
ايجاد مرز و نيز احداث مدرسه و هر كار نيكى كه در صدر اسلام نبوده، بدعت‌هاى مستحب هستند. همچنين نماز تراويح، تبيين ابعاد تصوف و جدل و تشكيل جلسه براى استدلال - به شرط قصد قربت - نمونه‌هاى ديگر بدعت مستحب هستند. از بدعت‌هاى مكروه نيز مى‌توان به تزئين مساجد و نقاشى و تذهيب قرآن كريم اشاره كرد.
دست‌دادن نمازگزاران پس از نماز صبح و عصر با يكديگر، بهره‌مندى بيشتر از غذاها و نوشيدنى‌هاى لذيذ و نيز لباس‌هاى شيك، بدعت‌هايى هستند كه مباح شمرده مى‌شوند؛ هرچند برخى از اين مصاديق را گروهى از علما، از مصاديق بدعت مكروه مى‌دانند. برخى ديگر از اين مصاديق نيز در نگاه شمارى از علما از سنت‌هاى رايج در دوران رسول خدا(ص) و پس از ايشان مى‌باشد؛ مانند استعاذه 1 در نماز و بسمله. 2 «ابن حجر» نيز اين را در كتاب «الفتح» نقل كرده و پذيرفته است. 3
«ابن اثير» در كتاب «النهاية فى غريب الحديث» مى‌گويد: بدعت دو نوع است: بدعت هدايت و ديگرى بدعت ضلالت و گمراهى. هر آنچه كه برخلاف دستورات خداوند و رسول گرامى‌اش باشد، ناپسند و نكوهيده