24
اماكن زيارتى غيرمستند
چنان كه گفته شد، زائران عتبات عاليات در سفرزيارتى خود علاوه بر حرم هاى مطهر امامان معصوم (عليهم السلام) از اماكنى بازديد و آنها را زيارت مى‌كنند كه برخى از آنها فاقد ريشه و سند معتبر بوده و برخى درعين مثبت و مستند بودن در هاله‌اى از عقايد خرافى و باورهاى نامعقول گرفتار شده‌اند و اين پيرايه‌هاى خرافه آميز، سيماى زيباى اين آثار و پديده ها را نيز زشت و مشوّه جلوه مى‌دهد. در اين بخش اين اماكن را به اختصار بررسى مى‌كنيم.
1. خانۀ امام على(ع)
در اين كه امام على (عليه السلام) در اواخر عمر شريفشان به مدّت چهار سال و چند ماه عهده دار خلافت ظاهرى بوده اند و مركز حكومت ايشان در كوفه بوده و به يقين در خانه اى سكونت داشته اند، ترديدى نيست ولى اين كه محل سكونت ايشان دركجاى كوفه بوده، بيرون يا درون دار الاماره، اطّلاع دقيقى در دست نيست؛ چون به هر حال اين احتمال وجود دارد، كه محلّ فعلى در مجاورت كاخ دار الامارۀ كوفه، خانه آن حضرت باشد و نيز با توجّه به شهرت اين محل به عنوان خانۀ امام، ما نيز آن را رد نمى‌كنيم. ولى تقسيمات درون اين خانه قطعاً با روحيات ايشان سازگارى ندارد و ساخته و پرداخته ذهن كسانى است كه در سال‌هاى آخر حكومت صدّام آن را بازسازى كرده اند؛ به عنوان مثال اختصاص مكانى به عنوان مكتب الحسنين (عليهما السلام) در اين خانه، فاقد هرگونه توجيه عقلايى است. اعتقاد متقن شيعى ما اين است كه آن دو بزرگوار امام بوده اند و علم لدنّى داشته‌اند و نيازى به تعلّم و فراگيرى نداشته‌اند. علاوه بر اين در زمان حاكميت پدرشان در كوفه يعنى بين پنجاه و هشت سالگى تا شصت و سه سالگى از عمر آن حضرت، اين دو بزرگوار نيز مردانى سى، چهل ساله و داراى شخصيّت و زندگى مستقل بوده اند و داشتن چنين مكتبى در خانۀ پدرشان براى آن دو بزرگوار قابل توجيه نيست. برخى كوشيده اند، با ترجمۀ كلمه مكتب به معنى محلّ تدريس يا دفتر كار، مشكل را حل كنند اما قابل پذيرش نيست؛ زيرا چگونه اتاقى به اين كوچكى آن هم درون خانۀ مسكونى امام و در كنار خانوادۀ آن حضرت مى‌توانسته است، محل تدريس يا دفتر كار ادارى آن هم براى دو نفر باشد. در اين صورت تردّد شاگردان يا ارباب رجوع به درون خانه شخصى امام چگونه قابل توجيه است؟ گرفتن مكتب به معناى مكتبه يعنى كتابخانه هم درست نيست؛ چون امام مستغنى از داشتن كتابخانه ومراجعه به كتاب است.
از اين‌ها گذشته، نماز هايى كه براى قسمت هاى مختلف اين خانه تشريع و ابداع كرده‌اند، مثل نماز مكتب الحسنين يا نماز چاه اميرالمؤمنين يا نماز مغتسل اميرالمؤمنين يا نماز اتاق حضرت زينب و ام البنين فاقد وجاهت و ريشه درست و مستند بوده و موجب وهن شيعه است؛ مگر آن كه به زائران تفهيم شود، در اين فرصت‌ها، نمازهاى مأثورى از قبيل نماز