18در حديث مىخوانيم كه پيامبر(ص)، فرمود: بيشترين دعاى من و دعاى پيامبران پيش از من در عرفه اين دعاست: خدايا در دلم و گوشم و چشمم نور قرار بده، خدايا به من شرح صدر بده و كارم را آسان كن.
آثار و نشانههاى شرح صدر
1/12- اگر فردى از موهبت شرح صدر بهرهمند باشد، براى از دست دادن امكانات مادى، موقعيت سياسى اجتماعى، پست و مقام، دلتنگ و اندوهگين نمىشود و پاداشهاى بى پايان الهى و سراى جاويد آخرت را فراروى خود مىبيند.
از رسول خدا(ص) پرسيدند: نشانه شرح صدر چيست؟ فرمود: روىگردانى از خانه فريب (دنيا) به سراى جاودانگى (آخرت) و مهيا شدن براى مرگ، پيش از آنكه فرا رسد.
2/12- خشونت و بى ادبى مخاطبان ناآگاه، نبايد مبلّغ را آزرده خاطر و خشمگين سازد.
در اين مورد مىتوان به سعه صدر پيامبر بزرگوار اسلام(ص) در پاسخ به پرسشهاى توأم با خشونت ضمان بن ثعلبه، فرستاده بنىسعد بن بكر و در نهايت، مسلمان شدن او و قبيلهاش اشاره نمود.
3/12- در نفرين و مجازات مخالفان شتاب نمىورزيد.
خداى مهربان به رسول اكرم(ص) مىفرمايد: «فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَ لاٰ تَكُنْ كَصٰاحِبِ الْحُوتِ».
صبركن و منتظر فرمان پروردگارت باش و مانند صاحب ماهى (يونس) مباش كه در تقاضاى مجازات قومش عجله كرد و گرفتار مجازات ترك اولى شد.
از اين رو آن حضرت هنگام مواجهه با آزار و اذيت مردم، به جاى نفرين و گلايه براى آنها دعا مىكرد:
«اللهم اهد قومى فانهم لا يعلمون».
پروردگارا ملّتم را هدايت فرما كه نادانند.
چگونه شرح صدر يابيم؟ شرح صدر موهبتى است كه از سوى آفريدگار حكيم و مهربان به كسانى كه با ايمان و عمل صالح، مقدمۀ دريافت نعمت بزرگ را در خود ايجاد كردهاند عطا مىشود.
از جمله عوامل شرح صدر مىتوان به خودسازى، پرهيز از گناه، ياد خدا و ارتباط مداوم با دانشمندان و علما صالح ذكر نمود.
13- تبشير و انذار
تشويق، به معنى برانگيختن، به شوق درآوردن و راغب نمودن و تنبيه، به معنى بيدار نمودن و آگاهى دادن است.
قرآن از واژه تبشير و انذار استفاده مىنمايد و درباره پيامبر اكرم(ص) مىفرمايد: ما تو را مبشّر و نويد دهنده فرستاديم.
تشويق و تبشير موجب ترويج ارزشها و حركت به سوى تكامل است.
با تشويق مىتوان، اراده و روحيه افراد را قوى نمود.
همچنان كه تنبّه، براى پيشگيرى و درمان بسيارى از ناهنجارىها راهگشاست.