متن کتاب محدوده طواف - جلد 1 - صفحه 24

(7 تا 129)

24آنجا باشد و در باب حد طواف هم قائلين به محدود بودن طواف بين بيت و مقام، مقصودشان محلّ فعلى مقام است. ولى از نظر تاريخى به‌جاست كه اين موضوع مورد بررسى قرار گيرد. لذا ما تحت عنوان «موقعيت مكانى مقام ابراهيم(ع) » به بررسى آن خواهيم پرداخت.

نكته دوم: اگر بپذيريم مقام ابراهيم(ع) قبلاً چسبيده به بيت العتيق بوده است، اين پرسش مطرح مى‌شود كه جايگاه قعلى مقام ابراهيم(ع) كه سنگ مقام را به آنجا منتقل كرده‌اند چه جايگاهى است؟

در پاسخ به اين پرسش، برخى از بزرگان ¹ احتمال داده اند كه جايگاه فعلى مقام ابراهيم(ع) ؛ جايگاه عبادت آن پيامبر بوده و همانطور كه حضرت ابراهيم(ع) در مسجد كوفه و مسجد سهله داراى مقام عبادى بوده در مسجدالحرام نيز داراى مقام عبادى بوده است و ظاهرا اين جايگاه فعلى مقام عبادى حضرت ابراهيم(ع) (ع) بوده و جاى پاى حضرت كه چسبيده به بيت الله بوده نيز مقام «قدمى» حضرت بوده است؛ بنابراين حضرت ابراهيم(ع) داراى دو مقام بوده است كه همينك هر دو در يك جايگاه هستند.

4-1. موقعيت مكانى مقام ابراهيم(ع)

مورخان و سيره نويسان در اين كه «مقام ابراهيم(ع) »در صدر اسلام در كجا بوده است اختلاف نظر دارند، و سه نظريه در اين‌باره ابراز شده است:

1. مقام ابراهيم(ع) در طول حيات پيامبر گرامى اسلام در همين مكانى كه امروز واقع شده قرار داشته است و تا زمان خليفه اول و دوم نيز به همين شكل باقى بوده است، تا آن كه در دوران خليفه دوّم سيل شديدى در مكه جارى شد و مقام را از جاى كند و تا پايين شهر مكه با خود برد، پس از فرو نشستن سيل، خليفه دوّم بار ديگر آن را در همان مكان قبلى قرار داد ²

1) . آيت الله سيد عبد الاعلى سبزوارى در مهذب الاحكام در اين باره مى‌نويسند: لإبراهيم الخليل عليه السّلام مقام صلاة و عبادة فى مسجد الكوفة، و مسجد السهلة، و بيت المقدس و بعيد فى الغاية أن لا يكون له مقام صلاة و عبادة فى المسجد الحرام و لا بدع فى ذلك، فإن كثرة تفانى الخليل فى مرضاة خليله لا يقتضى إلا ذلك و الظاهر أن المقام الفعلى كان مقام صلاته و عبادته و كان مقام قدميه أى: الصخرة ملصقا بجدار البيت فكان له عليه السّلام مقامان. «مهذب الأحكام»، ج14، ص، 64

2) . ازرقى (متوفاى 222 ه ق)، از پدر بزرگ خود از داود بن عبدالرحمن از ابن جُريج از كثير بن كثير بن مطلب بن ابى وداعه سهمى از پدرش و او از پدربزرگش نقل مى‌كند كه مى‌گفته است: ... در روزگار حكومت عمر بن خطاب سيلى آمد كه به سيل «ام نهشل» معروف شد؛ اين سيل مقام را از جاى كند. در اين باره براى عمر نوشتند و او در حالى كه از اين واقعه ترسيده بود در ماه رمضان به قصد عمره به مكه آمد محل اصلى مقام را سيل از ميان برده بود و نشانه آن هم محو شده بود، عمر مردم را فراخواند و گفت شما را به خدا سوگند مى‌دهم هركس اطلاعى از جاى دقيق مقام دارد مرا آگاه كند، مطلب بن ابى وداعه سهمى گفت: من مى‌دانم؛ زيرا از چنين پيشامدى بيمناك بودم و اندازه فواصل آن را تا حجرالأسود و حجر اسماعيل و چاه زمزم با نخ گرفته ام. عمر از مردم ديگر هم پرسيد و با آنان مشورت كرد، گفتند: آرى همين جا محل مقام است و چون اين موضوع ثابت شد؛ نخست براى آن پايه اى ساختند و سپس مقام را به جاى خود منتقل كردند كه تا امروز همچنان بر جاى خود باقى است («فتح البارى»، ج1، ص499 و اخبار مكه، ج2، ص33 - 35).

مشخصات کتاب

محدوده طوافجلد:1نویسنده:برکت رضایی، روزبهناشر:مشعرمحل نشر:تهران - ایران

دریافت فایل ارجاع:

BibTex | Endnote

سایر جلدهای کتاب:

جلد 1