53
حضور قلب در حج وسيلۀ‌انقطاع الى الله
رحمت خدا بر مرحوم شيخ محمد بهارى كه در يكى از نوشته‌هايشان مى‌گويند كه دعا و ذكر و شايد نماز، وقتى بى‌توجه تكرار مى‌شود، قساوت مى‌آورد! نماز مى‌خوانيم، نمازِ مايۀ قساوت. چرا؟ چون در حال نماز حضور قلب نداريم، توجه نداريم. پس اين نماز يا با توجه است، كه مايۀ رقت و قرب و لطافت و صفاست؛ يا نمازِ بى‌توجه است، كه آن وقت به گفتۀ ايشان مايۀ قساوت قلب است.
حج هم همين جور است. اين اعمال را با توجه، با حضور بايد انجام داد. أَيّٰاماً مَعْدُودٰاتٍ 1، مَعْلُومٰاتٍ 2 - مجموع ايام حج و عمره - چند روز بيشتر كه نيست. اين فرصت چند روزۀ حج، يك تمرين و آموزش تجربى است؛ يعنى انسان مى‌بيند كه اين جورى هم مى‌شود زندگى كرد. بى‌تفاخر و بى‌اعتناى به لذايذ مادى هم مى‌شود زندگى كرد. نه اين‌كه حالا بياييم همۀ زندگى را در حال احرام زندگى كنيم؛ اين مراد نيست؛ نه، از طيبات رزق كه خداى متعال براى شما حلال كرده، بايد استفاده كنيد؛ اما دل بستن، بى‌تاب شدن، زندگى را همين دانستن - كه ما دچارش هستيم كه زندگى را همين لذايذ و شهوات مادى و همين هوس‌هاى بى‌مورد و بى‌جا گمان مى‌بريم - بايد در هم بشكند تا بفهميم نه، ميشود فصلى از زندگى، بخشى از شبانه‌روز، ساعاتى از نيمۀ شب را اختصاص داد به همين حالت انقطاع الى‌الله و به اين حالت صفا. اين را آن‌جا تمرين مى‌كنيد، ياد مى‌گيريد؛ حاجى ياد مى‌گيرد كه اين كار را مى‌شود انجام داد. ببينيد، چه فرصت عظيمى است.