47دربارۀ زمان بناى كعبه دوقول پيدا شد: برخى معتقدند كه كعبه را حضرت ابراهيم عليه السلام ساخت و پيش از آن خانه‌اى به نام كعبه وجود نداشت، بعضى ديگر هم بر اين باورند كه خانۀ خدا قبل از ابراهيم عليه السلام ساخته شده بود و نخستين سازندۀ كعبه آدم عليه السلام است. مى‌توان ميان اين دو قول جمع نمود: كعبه نخستين بار توسط آدم عليه السلام و به امر خدا بنا شد، اما بر اثر توفان نوح عليه السلام يا پديده‌اى ديگر از بين رفت، پس از آن با راهنمايى خدا و به‌دست ابراهيم عليه السلام اين بنا تجديد شد. لذا ابراهيم عليه السلام در بناى كعبه و آداب و مناسك آن نقشى عظيم دارد. تعبير دقيق قرآن هم شاهدى بر اين مدعاست:

«وَ إِذْ بَوَّأْنٰا لِإِبْرٰاهِيمَ مَكٰانَ الْبَيْتِ » ¹ ؛

«و مكان خانه را براى ابراهيم آشكار كرديم.»

اين حديث هم تأييد ديگرى است بر وجه جمعى كه بيان شد، امام باقر عليه السلام داستان ساختن كعبه را چنين بيان مى‌فرمايد: ² «چون خداوند، آدم را از بهشت فرود آورد فرمود: من همراه تو خانه‌اى فرود مى‌آورم كه بر گرد آن طواف شود، همچنان كه عرش من طواف مى‌شود و نزد آن نماز خوانده شود، همچنان كه نزد عرش من نماز خوانده مى‌شود. زمان طوفان، خانه بالا برده شد. پيامبران خانه خدا را حج مى‌كردند ولى جاى آن را (دقيقاً) نمى‌دانستند تا آنكه خداوند جاى آن را براى حضرت ابراهيم مشخص كرد. او هم خانه را از (سنگ) پنج كوه بنا كرد. كوه حرا، ثَبير، لبنان، طور و حمر.»

البته داستان آفرينش داستانى نغز و دلكش است و قرآن آنرا با بيان‌هاى متنوع به بشر تعليم داده است گاهى مى‌فرمايد: «اَللّٰهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ » ؛ ³«خدا موجودات را مى‌آفريند آنگاه ديگربارشان باز مى‌گرداند.» يا «يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمٰاءِ إِلَى الْأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ » ؛ ⁴ «كار را از آسمان تا زمين سامان مى‌دهد پس بسوى او بالا مى‌رود.» يا «وَ هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمٰاوٰاتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيّٰامٍ وَ كٰانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمٰاءِ» ؛ ⁵ «اوست كه