54 3 آيا مرد مى‌تواند خود را در انجام مناسك حج اجير كند يا نه؟
اماميّه به دليل بعضى از اخبار به جواز ولى مالكيان و شافعيان به جواز همراه با كراهت فتوا داده‌اند.
وليكن حنفيان و حنابله: وقوع اين نوع اجير شدن را براى مرد منع كرده‌اند. چون حج به قصد تقرّب الى‌الله انجام مى‌شود. لذا اجاره گرفتن بر آن جايز نيست. و بر همين اساس گفته‌اند: آن پولى كه به اجير داده مى‌شود براى خوراك و خرجى راه او مى‌باشد.
استدلال:
بعضى از علماى اهل سنّت براى جواز چنين اجاره‌اى به اجماع تمسك كرده و معتقدند: همان طور كه به اجماع فقها، اجير شدن براى نوشتن قرآن و ساختن مساجد، مانعى ندارد، در مسأله مورد بحث هم اشكالى ندارد.
4 كسى كه حَجّةالاسلام خود را انجام داده. آيا مى‌تواند براى خود در حج استحبابى يا تطوعى نايب بگيرد؟
اماميّه و حنفيان به جواز آن فتوا مى‌دهند; گرچه خودش بر اين كار قدرت داشته باشد. 1 مالكيان نيز به جواز همراه با كراهت فتوا مى‌دهند، حال چه اين كه با اجرت و مزد باشد يا نباشد. 2 شافعيان: به عدم جواز حكم كرده‌اند. 3 از احمد بن حنبل نيز دو فتوا، مبنى بر جواز و عدم آن، نقل شده است.
و گروه ديگرى معتقدند: نسبت به مريضى كه اميد خوب شدن در او نيست جايز، ولى كراهت دارد. 4 و به هر حال قول اوّل بهتر است چون مطابق با روايات مى‌باشد.
شرائط حج نيابتى:
اوّل : بلوغ، بنابراين نيابت غير بالغ صحيح نيست.
دوّم : عقل، در نتيجه، نيابت مجنون صحيح نيست.