33 بنا بر نقل روايات: اوّل كسى كه حدود حرم را تعيين كرد حضرت جبرائيل(ع)بود. «لِما روى انّه اخذ بيد ابراهيم(ع)و اطلعه على حدودالحرم ثمّ بعد ذلك نصب عليها ابراهيم علاماتٌ تعرف بها».
«حضرت جبرائيل(ع)دست ابراهيم(ع)را گرفت و حدود حرم را به وى نشان داد، و سپس آن حضرت (ابراهيم) علامتهائى براى شناسائى حدود مكّه نصب كرد».
بنابراين حضرت ابراهيم(ع)پس از راهنمائى جبرائيل، اوّلين شخصى است كه علامت‌هاى حدود حرم را برافراشت و پس از وى قصىّ بن كلاب جدّ پنجم رسول خاتم(ص)آن را تجديد كرد، و تا زمان قريش همچنان باقى بود. قريش نيز در زمان پيامبر(ص)علائم را تجديد نمود، كه تا هم اكنون نيز موجود است و البته در طول تاريخ حاكمان مسلمان وقت، نسبت به تجديد علائم اهتمام داشته‌اند.
حدود حرم نزد شيعه
1 حدّ شمالى از جانب مدينه منوّره، «تنعيم» است و به آن «مسجد عمره» نيز مى‌گويند. فاصله بين آن تا مسجدالحرام چهار ميل است. هر ميل 1609 متر مى‌باشد.
2 حدّ غربى از ناحيه جدّه، «علمَيْن» است كه به آن «حديبيّه» نيز مى‌گويند. فاصله بين آن تا مسجدالحرام حدود ده ميل مى‌باشد.
3 حدّ شرقى از جانب نجد، «جعرّانه» است كه فاصله بين آن تا مسجدالحرام تقريباً هشت ميل است.
4 حدّ جنوبى از ناحيه عرفه ، «نزديك مسجد نمره» است. مسافت بين آن تا مسجدالحرام تقريباً سيزده ميل است. (نمره از حدود عرفات است كه مسجد رسول‌الله در آن قرار دارد.)
اجمالى از احكام حرم
حال كه حدود حرم روشن شد، حرام است بر مسلمين صيد حيوانات و قطع اشجار آن، و همين طور وارد شدن كافر به مسجدالحرام چه قصد اقامت داشته باشد و يا براى رفتن به مقصد ديگر، ناچار شود به مسجدالحرام وارد شود.
و نيز برداشتن مالى كه روى زمين افتاده (لقطه ) حرام است، بلكه بايد آن را رها نمود تا صاحبش پيدا شود. و چنانچه از زمين بردارد، بايد يكسال تمام اعلان كند اگر مالك آن پيدا شد به او برمى‌گرداند و در غير اين صورت مخيّر است بين اين كه: از طرف صاحبش صدقه بدهد و يا براى او حفظ كند. بدون ترديد هرگز مالك آن نمى‌شود گرچه از يافتن صاحب آن مأيوس شود. وليكن چيزهائى كه در غير حرم پيدا مى‌شود چنين حكمى ندارد، بلكه در اين موارد پس از نااميدى از پيدا شدن صاحبش مى‌تواند تصرف كند.