62

3. اسرار عرفانى كعبه

جهان هستى از مبدأ واحدى آفريده شد. تنزل و تجلى وجود از واحد است، لذا مبدأ جهان هستى امر واحدى است كه عالم را براساس اراده حبّى خود آفريد:

«كنت كنزا مخفيا فأحببت أن اعرف فخلقت الخلق لكى اعرف».

من گنج پنهانى بودم، خواستم تا شناخته شوم، پس جهان را آفريدم تا شناخته شوم.

بنابراين خداوند از روى حب و عشق، هستى را خلق نمود. اين همان عشق نخستين است كه سرآغاز تجلى بود. به‌قول حافظ:

در ازل پرتو حسنت زتجلى دم زد

عشق پيدا شد و آتش به همه عالم زد جلوه‌اى كرد رخت ديد ملك عشق نداشت عين آتش شد از اين غيرت و بر آدم زد عشق نخستين خدا به ماسوا سرمنشأ پيدايش عشقى ديگر شد و آن عشق ماسوا براى رجوع به اوست. عشق اول در قوس نزول است و عشق دوم در قوس صعود، عشق اول منشأ خلقت است و عشق دوم باعث رجوع خلقت، عشق اول مى‌آفريند، عشق دوم مى‌برد و دايره هستى را كامل مى‌كند: ( إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ ). ¹ جهان به سمت واحد پيش مى‌رود، تاريخ و عالم هستى هدفمند است، هدف و غايت عالم و تاريخ به سمت خداست، لذا حركت