38
4. حكمت‌ها و آثار حج
حج حكمت‌ها و علت‌هاى فراوانى دارد. حج آثار و منافع بى‌شمارى در پى دارد و قرآن به اين حقيقت خبر داده است:
(وَ أَذِّنْ فِي النّٰاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجٰالاً وَ عَلىٰ كُلِّ ضٰامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ* لِيَشْهَدُوا مَنٰافِعَ لَهُمْ...) 1
در ميان مردم را به حج فراخوان تا، پياده و سواره بر شتران لاغر از راه‌هاى دور به سوى تو آيند تا سودهايى را كه براى آنان هست، بنگرند.
منافعى كه در اين آيه آمده است اختصاصى به آخرت ندارد و شامل منافع دنيوى هم مى‌شود. فوايدى نظير صحت بدن، رزق و مال فراوان، محفوظ ماندن در كنار مغفرت و بخشش خداوند، بهشت و نورانيت. تمامى اين موارد منافع و آثارى است كه حج دربردارد و براى انسان به ارمغان مى‌آورد.
در تفاسير، منافع به معناى عام آن لحاظ شده؛ يعنى هم تجارت دنيا مراد است كه طلب روزى حلال باشد و هم ثواب و بهشت آخرت. 2 در حج رحمت و مغفرت و بركات آسمانى نازل مى‌شود. كسى كه به مكه آمده، از تمام بركات دنيوى، دينى و اخروى بهره‌مند مى‌شود.به عبارت ديگر نكره بودن «منافع» افاده عموم مى‌كند. 3 كسى كه