198 - كتاب «ابو على الهجرى» منسوب به شهر «هَجَر» از بلاد بحرين و مطالب او را سمهودى در كتاب خود آورده است 1.
متأسفانه هر هشت كتاب فوق در گذر زمان از دست رفتهاند و فعلاً در گنجينههاى نسخ خطّى اطلاعى از آنها نيست، گرچه مطالب آنها را مورخان و محدثان بعد استفاده و ياد كردهاند.
9 - كتاب مهم ديگر كه نخستين كتاب باقيمانده دربارۀ مدينه است به نام «تاريخ المدينة المنوره» يا «اخبار المدينة المنوره» مىباشد مؤلف آن ابوزيد عمر بن شبّه النميرى البصرى (173 - 262 ه .ق) است تنها نسخۀ منحصر به فرد اين كتاب كه تاكنون شناخته شده متعلق به كتابخانه مظهر الفاروقى بوده و متأسفانه از اوّل و آخر افتادگى دارد، و كُلاً داراى سه بخش است كه در چهار مجلّد توسط «فهيم محمّد شلتوت» تصحيح شده و در سال 1990 ميلادى به چاپ رسيده است. سه قسمت آن عبارت است از:
الف - بخش اوّل: زندگانى و سيره پيامبر از زمان هجرت تا انتقال آن حضرت به رفيق اعلى.
اين بخش به ذكر مسجدالنّبى و روايات مربوط به مدينه، مانندِ چاهها، چشمهها، حدود مدينه و... پرداخته است.
ب - بخش دوم: زندگانى خليفه دوم
ج - بخش سوم: زندگانى خليفه سوم و روزگار وى.
همانطور كه مصحح محترم كتاب در مُقدّمه آورده است در تنها نسخۀ كتاب از يك كلمه تا يك صفحه جا افتادگى مطالب مشاهده مىشود.
قسمت نخست كتاب كه ارتباط مستقيم با تاريخ مدينه دارد، مانند ديگر قسمتهاى آن به شيوۀ قدما موضوعات به صورت روايات در پى هم و در ذيل يك موضوع مشخص آورده شده. مثلاً ذيل «متوفىٰ فاطمه بنت رسول اللّٰه» روايات گوناگون و از طرق مختلف به دنبال هم ذكر شده است.