26از ديدگاه روان‌شناسى، حالت‌هاى مختلف چشم، بيمارى و تندرستى فرد را بازمى‌گويد. چشم هم درون و هم بيرون را مى‌بيند. وقتى با چشم به چيزى مى‌نگريم، از ظاهرش آگاه مى‌شويم، ولى وقتى به چشم كسى نگاه مى‌كنيم، از درونش با خبر مى‌شويم. چشم، دوستى و دشمنى را نشان مى‌دهد و بيننده را از نيت شوم يا خير صاحب آن آگاه مى‌سازد. چشم از رضايت و خشم و نيز از قوت و ضعف خبر مى‌دهد و از آسودگى و دلهره پرده برمى‌دارد. از اميد و نااميدى مى‌گويد، درستى و نادرستى را روشن مى‌سازد، از راستگويى و دروغگويى و از سيرى و گرسنگى فرد حكايت مى‌كند.
قاضى تيزبين، از چشم متهم نكته‌هاى فراوانى به دست مى‌آورد و بازپرس، پاسخ بسيارى از پرسش‌هاى خود را از چشم متهم مى‌گيرد و پليس با كليد چشم، رازهاى نهفته در دل مظنون به جرم را مى‌گشايد و پزشك با دقت در وضعيت چشم، به نوع بيمارى انسان پى مى‌برد.
آيا تاكنون در ساختمان چشم خود دقت كرده‌ايد؟ سازندگان دوربين‌هاى فيلمبردارى، براى نشان دادن دقيق رنگ‌ها، بسيار كوشيده‌اند و رنج‌ها برده‌اند، ولى هنوز نتوانسته‌اند رنگ‌ها را چنان ثبت كنند كه چشم مى‌بيند.
چشم‌هاى افراد بشر هرچند از لحاظ برخى ويژگى‌هاى ظاهرى متفاوتند، از نظر ديد رنگ‌ها، تفاوتى با هم ندارند و همه چشم‌ها، همه رنگ‌ها را به يك‌گونه مى‌بينند!