20جهل مركز زشتى است، جهل ريشه و پايه زشتى است، جهل موجب تباهى معاد انسان است.
آن حضرت در سخنى ديگر مى‌فرمايند: «شكايت به خدا مى‌برم از گروهى كه در جهل و نادانى زندگى مى‌كنند». 1
3. فقر و بى‌نيازى
فقر و بى‌نيازى، دو خاستگاه انحراف و گناه شمرده مى‌شوند؛ زيرا فقير براى از ميان بردن ناتوانى‌هاى برآمده از فقر، به كارهاى نامشروع دست مى‌زند و انسان بى‌نياز و توان‌گر نيز بر پايه غرور برخاسته از مال و ثروتش، به خوش‌گذرانى و زير پاگذاشتن فضيلت‌هاى اخلاقى رومى‌آورد، پس هر دو به دام شيطان گرفتار مى‌آيند؛ چنان‌كه قرآن مجيد در اين‌باره مى‌فرمايد:
كَلاّٰ إِنَّ الْإِنْسٰانَ لَيَطْغىٰ(6) أَنْ رَآهُ اسْتَغْنىٰ (علق: 6و7)
هرگز، همانا انسان همين كه خود را بى‌نياز ببيند، سركشى در پيش مى‌گيرد.
رويدادهاى تاريخى نيز بر پيوند گناه و دارايى گواهى مى‌دهند. براى نمونه، ثعلبه، با خدا پيمان بسته بود كه اگر ثروتمند شود، به نيازمندان صدقه دهد، اما هنگامى كه خداوند مال فراوانى بدو بخشيد،