197مستمر خويش اين شبكه را در اوج سختگيرى‌ها، زنده و پويا نگه داشت.
امام دهم مانند پدران خود تجسّمى از ارزش‌هاى دينى و فضايل اخلاقى و رفتار كريمانه بود. عبادت و بندگى، پارسايى و زهد، بخشش و جود، حلم و بردبارى، عفو و اغماض، رسيدگى به محرومان و مستمندان، كار و تلاش، هدايت و ارشاد، مبارزه با بدعت و انحراف از شاخصه‌هاى مهم اخلاقى امام هادى عليه السلام است. موعظه‌هايش دلنشين و سخنانش حكمت‌آموز بود.
امام هادى عليه السلام با آنكه در سامرا تحت كنترل و مراقبت قرار داشت، امّا با وجود همۀ رنج‌ها و محدوديت‌ها، هرگز به كمترين سازشى با ستمگران تن نداد. بديهى است كه شخصيت الهى و موقعيت اجتماعى امام و نيز مبارزۀ منفى و عدم همكارى او با خلفا، براى طاغوت‌هاى زمان هراس‌آور و غير قابل تحمل بود و پيوسته از اين موضوع رنج مى‌بردند، سرانجام تنها راه را خاموش كردن نور خدا پنداشتند و درصدد قتل امام برآمدند و بدين ترتيب امام هادى عليه السلام نيز مانند امامان پيشين با مرگ طبيعى از دنيا نرفت بلكه در زمان «معتز» مسموم گرديد و به شهادت رسيد و در سامرا در خانۀ خويش به خاك سپرده شد. امروز شهر سامرا در عراق، مدفن او را چون نگينى در برگرفته و حرم او قبلۀ اهل دل و زيارتگاه شيعيان است. از ميان فضايل گرانسنگ حضرت، دو نمونه را انتخاب كرده‌ايم كه فرا روى خوانندگان ارجمند مى‌نهيم.