185تعداد شاگردان و اصحاب امام جواد عليه السلام قريب صد و ده نفر بوده‌اند. 1 و جمعاً 250 حديث از آن حضرت نقل شده است. در عين حال بايد توجه كنيم در همين تعداد معدود، شخصيت‌هاى كم‌نظيرى همچون على بن مهزيار، احمد ابن محمد بن ابى نصر بزنطى، زكريا بن آدم، محمد بن اسماعيل بن بزيع، حسين بن سعيد اهوازى، احمد بن محمد بن خالد برقى بودند كه هر كدام در صحنۀ علمى و فقهى از سران به شمار مى‌رفتند و برخى داراى تأليفات متعدد بودند. حضرت همواره مورد كينه و حسد مقربان دربار خليفه بود، يكى از اين افراد ابن ابى داود قاضى بغداد بود كه در مناظره با امام ناكام ماند، در نتيجه به سعايت و بدگويى نزد معتصم دست زد تا اين‌كه كينۀ قبلى معتصم به وسيلۀ ابن ابى‌داوود شعله‌ور شد و دستور داد تا منشى يكى از وزرايش امام عليه السلام را مسموم كند. امام عليه السلام هنگام شهادت بيش از 25 سال نداشت.
امام عليه السلام از شخصيت والاى اخلاقى بهره‌مند بود، او را به خاطر دست بخشنده و آوازۀ جود و كرمش، جواد مى‌خواندند. از سخنان آموزندۀ آن حضرت است كه فرمود:
«صبر را بالش كن، فقر را در آغوش گير و شهوت را دور كن و با هواى نفس به ستيز برخيز و بدان كه در برابر ديدۀ خداوندى و بنگر كه چگونه‌اى؟»
نمونه‌هايى از فضايل حضرت عبارتند از: