17
ب - متن و محتواى حديث غدير
تمام محدثان و مورخان شيعه و سنى در كتاب‌هاى خود، حديث غدير را ذكر كرده‌اند، هر چند در مواردى، در متن آن اختلاف عبارت وجود دارد. برخى محدثان تمام خطبه و بعضى ديگر بخشى از آن را نقل كرده‌اند، اما همۀ آنها بر آن بخش كه مشتمل بر ولايت امير مؤمنان عليه السلام است، اتفاق دارند. محدثان شيعه مانند طبرسى در «احتجاج»، سيد بن طاووس در «اليقين» و «التحصين» و ديگر تأليفات خود تمام خطبۀ غدير را از امام باقر عليه السلام نقل كرده‌اند كه خطبۀ مفصلى است. بنابراين روايت، مى‌توان خطابۀ رسول‌اللّٰه صلى الله عليه و آله در روز غدير را «منشور جاودان رسالت» ناميد؛ زيرا حضرت در آن كنگرۀ عظيم، مطالب بسيار مهمى را براى آيندۀ امت اسلام بيان فرمود كه محور اصلى همۀ مطالب آن، ولايت على‌بن ابى‌طالب و فرزندان آن حضرت بوده است.
ساير محدثان و مورخان نيز به نقل خطبۀ تاريخى غدير، به ويژه بخش مربوط به ولايت امير مؤمنان عليه السلام پرداخته‌اند كه در اينجا خلاصه‌اى از آن را ذكر مى‌كنيم.
آيۀ تبليغ و مسألۀ ولايت
ابوجعفر محمد بن جرير طبرى، مورّخ معروف قرن