68اين احاديث از دو زاويه قابل بررسى و دقّت است:
الف) بدون شكّ، اينروايات دلالت براستحباب زيارت قبر پيامبر صلى الله عليه و آله دارد؛ زيرا در آنهابراى زيارت پيامبر صلى الله عليه و آله فوايد و بركات معنوى زيادى ذكر شده، و هيچ اثرى از وجود تفاوت ميان ساكنان مدينه و ساير شهرها در اين روايات مشاهده نمىشود، بلكه بعضى از آنها به زيارت ساكنان ساير شهرهاى دور اشاره دارند.
ب) اگر چه بسيارى از اين روايات از نظر سند مورد نكوهش قرار گرفتهاند، ولى به چند دليل قابل اعتماد و استدلالاند:
1. اين احاديث اگر چه به صورت جداگانه قابل اعتماد نيستند، ولى بعضى از آنها سندهاى مناسبى دارند و موجب تقويت بعضى ديگر مىشوند.
دربارۀ حديث اوّل، عقيلى مىگويد: «اين حديث با سند ديگرى از طريقى كه كمترين ضعف را دارد نقل شده است.» 1و نيز ذهبى مىگويد: «اين حديث با سندى بهتر از اين سند نقل شده است.» 2ابن حجر عسقلانى مىگويد: «تمام سندهاى اين احاديث ضعيف است، ولى اين حديث را ابوعلى بن سكن به اسناد ابن عمر صحيح دانسته و آن را در كتاب «السنن الصحاح» نقل كرده است. عبدالحقّ نيز در كتاب «الاحكام» آن را صحيح دانسته است، به دليل اين كه آن را نقل مىكند و دربارۀ ضعف سندى آن سخن نمىگويد.
و شيخ تقىالدين سبكى نيز به اعتبار مجموعۀ سندها آن را صحيح دانسته است.» 3عبدالحى لكنوى از انديشمندان قرن دوازدهم نيز در كتاب «شرح موطأ مالك» مىگويد: «اگر چه بيشتر سندهاى اين احاديث ضعيف است، ولى بعضى از سندهاى آن از چنان ضعفى برخوردار نيست كه به اعتبار حديث ضرر برساند، بلكه با در نظر گرفتن مجموع سندها برخوردار از قوّت مىشود، همانطور كه ابن حجر در كتاب