39حبيبالله امين تذكرۀ دولت را حاضر كرده و بدين موجب تذكرۀ همراهان را از او گرفتيم كه در ورود به كشتى به روسها نشان بدهند. نايب قنسول روس نيز، ظَهْر همان تذكره را امضا نوشت. همراهانى كه تذكره براى آنها گرفته شد از اين قرار است: اميرزاده ابوالنصر، ميرزا محمد ميرزاى، پسر مرحوم نايبالاياله، جناب حاجى ملاباقر واعظ ملاباشى، ميرزا رضاى منشى باشى، 1 ميرزا سيد مهدى حكيمباشى، ميرزا علىخان ناظر، محبوب تحويلدار، تولتقلى آبدار، نجفقلى شاگرد آبدار، محمدصادق فراش خلوت، محمدابراهيم فراش خلوت، بهرام قهوهچى، استاد حسين خاصهتراش، امامقلى پيش خدمت، استاد حسن طباخ و شاگردش مهدى شربتدار و شاگردش، هادىبك نايب فراشخانه، حسينقلى خانى - كه مشيرالوزاره توسط كرد كه ببريم - عطاخان فراشباشى حاجى شكرالله خان تفنگدارباشى، ميرزاتقى برادر ميرزا عليخان، آدم عطاخان، آدم حاجى شكراللهخان، آدم ميرزا عليخان، آدم حاجى ملاباقر واعظ، ملامحمدعلى آدم ملاباشى.
جمعه بيست و هفتم رمضان تا پنج ساعت و نيم به غروب مانده در باغ ناصريه بوديم و بعد به سمت پير بازار روانه شديم كه به انزلى برويم. از شهر رشت تا پير بازار مسافت يك ساعت و نيم است و در جنوب شرقى انزلى واقع است و در طرف شمال و غرب مايل به شمال رشت است و خيابانى تا پيربازار تسطيح كردهاند. كالسكه به سهولت مىرود و اطرافش جنگل است. والى و اعيان شهر نيز با اكبرخان بيگلربيگى انزلى براى مشايعت همراه بودند. چهار ساعت به غروب مانده وارد پيربازار شده به بالاخانه آنجا رفتيم تا بارها را برسانند. چند زورق با نهايت تنقيح در برابر پير بازار حاضر كرده بودند. كشتى بخار سلطانى را هم كه بسيار خوب و ممتاز است قدرى دورتر از دهنۀ رودخانه نگاهداشته بودند. از پير بازار تا كشيتى سلطانى يك ساعت و نيم راه است و از آنجا تا انزلى دو ساعت راه و از آخر رودخانه تا انزلى مرداب است و طول مرداب هشت ميل است و در امتداد شرق و غرب است كه جيفۀ تابع رشت تا كَپور تابع انزلى طول آن است و عرض آن سه فرسخ است كه از انزلى تا تولم است و عمق آن در جايى كه عميق باشد، زياده از سه