37در تمام عمر حد اقل يكبار بجا نياورده باشد، به حقيقت ايمان نمى‌رسد. 1امام على بن الحسين - ع - كه خود از پيشتازان حج بيت اللّٰه الحرام است، به يارانش توصيه مى‌كرد: «حَجُّوا وَ اعتَمِرُوا... يَصْلُحْ ايمٰانُكُمْ؛ 2«حج و عمره بجا آوريد تا ايمانتان شايسته گردد.»
ايمان و بينش دينى و فرهنگ اسلامى و تفكر مسلمان در گذرگاههاى مناسك حج، از ناخالصى‌ها جدا مى‌شود و اصلاح مى‌گردد و حج‌گزار به فرهنگ ناب اسلامى دست مى‌يابد.
هشام بن حكم وقتى از امام صادق - ع - دربارۀ «فلسفۀ حج» مى‌پرسد، امام ضمن برشمردن حكمتهاى حج مى‌فرمايد:
«فَجَعَلَ فِيهِ الاجْتِمٰاعَ مِنَ المَشْرِقِ وَ المَغْرِبِ لِيَتَعٰارَفُوا... وَ لِتُعْرَفَ آثٰارُ رَسُولِ اللّٰهِ - صلى اللّٰه عليه وآله - وَتُعْرفَ اخْبٰارُهُ وَيُذْكَرَ وَلا يُنسى. وَ لَوْ كٰانَ كُلّ قَوْمٍ يَتَكَلَّمُونَ عَلىٰ بلادهِمْ وَمٰا فيهٰا هَلَكُوا وَخرِبَتِ البلادُ وَسقطتِ الجلب والاَرْباحُ وَعُميَتِ الاَخْبٰارُ وَلَمْ يقفُوا على ذٰلِكَ، فَذٰلِكَ عِلَّة الحَجِّ.» 3«خداوند در حج وسيله اجتماع مردم مشرق و مغرب را فراهم آورده تا همديگر را بشناسند و تفاهم كنند و آثار پيامبر اسلام شناخته شود و اخبار وى معلوم گردد و ياد آورى شود و فراموش نگردد، اگر هر ملتى فقط در سرزمين خود گفتگو مى‌كردند و دربارۀ آنچه در آنجا است فكر مى‌كردند به هلاكت مى‌رسيدند و بلاد خراب مى‌شد و منافع و سودها از ميان مى‌رفت و اخبار پايان مى‌يافت و به اين حقايق