45
6- ايوانها
1-6-ايوان طلا
ايوان طلا از زيباترين و با شكوه ترين ايوانهاى حرم است كه در پايين پاى مبارك و رو به مشرق واقع شده و در برابر آن باب السوق الكبير قرار دارد.اين ايوان چهل متر ارتفاع و 45 متر طول دارد و به طور كامل از طلاى ناب روكش شده است.طلاكارى ايوان و گنبد را نادر شاه در 1156 ق انجام داده است.تمام نماى بيرونى ايوان،كنارهها و ديوارهها تا سقف و قوس با طلاى ناب پوشش داده شده است. 1
از داخل ايوان طلا درى به داخل رواق باز مىشود و چهل چراغ بسيار زيبايى در وسط ايوان نصب شده كه هديه ناصر الدين شاه است. 2
در مقابل اين ايوان حوض بزرگى قرار داشت كه به حوض كوثر مشهور بود و بعدها از ميان رفت.
2-6-ايوان العلما
در شمال حرم قرار دارد و از آثار عصر آل بويه است.اين ايوان در عصر صفوى تجديد بنا و در دورۀ نادرى به طور كامل كاشى كارى شد كه امروزه به همان حال باقى است و قدمت آن از ديگر قسمت هاى حرم بيشتر است.روى كاشى آن قصيدهاى از قوام الدين در شانزده بيت به خط زيباى كمال الدين حسينى گلستانه اصفهانى ديده مىشود كه مطلع آغازين آن چنين است:
يا رب خير المرسلين
سلم على نوح الامين 3
در اين ايوان عالمان زيادى دفن شدهاند و به اين سبب«ايوان العلما»نام گرفته است. 4تكيه بكتاشيه،يادگار عصر عثمانى،سمت غربى اين ايوان بوده است.