205مى‌شود، لازم است اول مخارج ازدواج آنان را طبق شأن و متعارف تأمين كند. پس از آن اگر مصارف حج را داشت، مستطيع مى‌شود.
س 87- آيا پول قربانى جزء استطاعت است؟
ج- بلى جزء استطاعت است و اگر كسى پول قربانى را ندارد حج بر او واجب نيست ولو اينكه در مدينه يا مكه باشد.
س 88- شخصى در مدينه با توجه به اينكه مقدارى پول همراه دارد، در استطاعت خود شك مى‌كند، وظيفه‌اش چيست؟
ج- مى‌تواند مبلغى را كه همراه دارد به كسى ببخشد و او وى را با بذل همان مبلغ به حج مهمان كند كه حج بذلى شود و حجةالاسلام قطعى انجام دهد. در اين صورت حج او از حجةالاسلام كفايت مى‌كند.
س 89- شخصى در مدينه در اثر تصادف يا بيمارى يقين دارد كه از انجام طواف و سعى مطلقا (حتى با تخت) عاجز است، آيا از استطاعت افتاده يا محرم شود و اعمال را استنابه كند؟
ج- با فرض عجز، تكليف ساقط است و فعلاً حج واجب نيست بلى اگر براى سال‌هاى بعد شرايط حاصل بود، ياحج براو مستقربوده، حج واجب است.
س 90- خانمى است كه از ديدن جمعيت وحشت مى‌كند و اضطراب غيرقابل تحملى به او دست مى‌دهد آيا همين عارضه، مسقطِ تكليف حج است؟
ج- بلى، حكم آن مانند مسأله قبل است.
س 91- شخصى پس از استقرار وجوب حج، ديوانه شده، وظيفۀ ولىّ نسبت به حج او چيست؟
ج- چنانچه اميد افاقه هست صبر كنند والّا بنابر احتياط واجب ولى شرعى او از مال او يك حج نيابى انجام دهد.