33حجاز گرد آمدند،كه از مردم ديگر شهرها بودند و از آن ميان بيشتر دانش‌پژوهان به مدينه مهاجرت مى‌كردند،زيرا مدينه جايى بود كه سالهاى هجرت رسول خدا-ص-در آنجا سپرى شده بود و اسلام در آنجا پا گرفته بود و مردمش از افكار و نظريات اسلامى كاملا اشباع بودند.
رجوع مردم شهرها به مدينه سبب پديد آمدن نظريۀ جهانى اسلام شد.بخصوص علم فقه كه پس از قرآن در ميان علوم اسلامى مقام دوم را دارا بود.همچنين علم حديث و تحقيق در سنت رسول-ص-پس مى‌توان اذعان كرد مكه علماى حجاز بخصوص علماى مكه و مدينه در حركت فكرى اسلامى،مقامى ممتاز داشتند.چون خلافت از حجاز به جاى ديگر منتقل شد آنان خود را از نفوذ سياسى آزادتر احساس مى‌كردند و چون به اين گروه يا آن گروه تمايل خاص نشان نمى‌دادند،مورد احترام كافّۀ خلفا بودند.