14
2. نخستين مرثيه‌سرايان سيد الشهدا پس از واقعه كربلا
پس از واقعۀ عاشورا ، نخستين مرثيه‌سرايان سيد الشهدا و يارانش فرزندش زين العابدين ، خواهر بزرگوارش زينب كبرا ، دختران امام ، امّ كلثوم و فاطمۀ صغرا و همسرش رباب بوده‌اند كه در كربلا ، كوفه و شام ، با مرثيه‌سرايى‌هاى هدفمند خود ، راه سالار شهيدان را ادامه دادند .
اما در مدينه ، نخستين مرثيه‌سرا همزمان با شهادت امام حسين عليه السلام ، ام سلمه همسر بزرگوار پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بود ، يعقوبى در اين باره مى‌نويسد :
كانَ أوَّلُ صارِخَةٍ صَرَخَت فِي المَدينَةِ امَّ سَلَمَةَ زَوجَ رَسولِ اللّٰهِ .
نخستين ضجه زننده‌اى كه در مدينه ضجّه‌اش بلند شد، ام سلمه همسر رسول خدا بود.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله شيشه‌اى كه در آن خاكى قرار داشت به ام سلمه داده بود و فرموده بود كه : «هر گاه اين خاك تبديل به خون تازه شود حسين عليه السلام كشته شده است» . روز عاشوراى سال 61 هجرى آن خاك تبديل به خون تازه شد ، و ام سلمه با ديدن آن فرياد كشيد :
وَا حُسَيناه! وا ابنَ رَسولِ اللّٰهِ!
واحسينا، وا پسر رسول خدا