25به 498 رسيد، 23 در گشوده شد و به گفتۀ ازرقى بر فراز درها 43 طاق بود.
در گوشه‌هاى مسجد چهار مناره فراز آمد كه با پلكان از آن بالا مى‌رفتند.
نخستينِ آنها را منصور در باب‌العمره ساخته بود و سه منارۀ ديگر را مهدى ساخت: يكى در باب‌السّلام، ديگرى در باب علىّ عليه السلام و سومى در باب‌الوداع. در قسمت بالاى هريك از آنها نيز اتاقكى فراهم آمده بود.
مسجد دو سقف پياپى داشت؛ سقف فرازين با چوب درخت مُقْل يمانى پوشانده شده بود و سقف زيرين با چوب ساج اعلى، كه با طلا آراسته بود و آيات قرآن و مدح و ثناى پيامبر صلى الله عليه و آله دايره‌وار بر آن مى‌درخشيد. مسجد در آن هنگام، 455 قنديل سيمين داشت.
عبّاسيان در پوشش كعبه بسى كوشيدند و بهترين ريسندگان و دوزندگان را گردهم آوردند و كعبه را با پارچه‌اى زيبا پوشاندند، اين پوشش از هشت پردۀ سياهِ ابريشمين فراهم آمده بود كه بر جاى‌جاى آن نوشته‌هايى همچون «لا اله الا اللّٰه» و «محمد رسول اللّٰه» را دوخته بودند و حدود پانزده متر طول و پنج متر عرض داشت.
زمين‌كعبه رابا مرمرسفيد و قرمز و سبز سنگ‌فرش كرده بودند و ديوارها و آستانۀ ورودىِ در، با ورقه‌هاى كنده‌كارى زرّين روكش شده بود. جنسِ در از چوب ساج و چارچوب آن از ورقهاى نقره بود. سينۀ در نيز با ورقهاى طلا،آراسته به آيه‌هاى قرآنى، جلوه‌اى خاص داشت. درِ كعبه دو متر از سطح زمين بالاتر بود. شمارى از عمليات نوسازى مسجد، به دست حاكمان عباسى پس از مهدى صورت گرفت. همانها بودند كه ستون‌هاى سنگى را از سامراى عراق آوردند و به درون شبستانها بردند و در حجر اسماعيل سنگهاى مرمر الوان كارگذاشتند، مقام ابراهيم را با طلا زيور دادند و زير آن چوبى نهادند كه از آسيب در امان مانَد و سطح كعبه را