21
شاذروانِ كعبه
قسمتى است كه گرداگرد پايين كعبه را در سه جهت شرقى، غربى و جنوبى آن فراگرفته است و جنس آن از سنگ مرمر است. ضلع شمالى، شاذروان ندارد. شاذروان نشانگر همان مقدارى است كه قريشيان از اندازۀ بناى اصلى كعبه كاستند.
حَجرالاسود
مقدس‌ترين چيز در بيت‌اللّٰه‌الحرام، حجرالأسود است كه در ركن شرقى كعبه نصب شده است، تا محلّ آغاز و پايان طواف خانه باشد.
پوشش كعبه
گفته‌اند: نخستين كسى كه كعبه را پوشاند، تُبَّع حِمْيَرى بود. كعبه در آن هنگام سقف نداشت. ازرقى گويد: در جاهليت، كعبه را با پارچه‌هاى گوناگون، مانند خزّ، كتان و نمد مى‌پوشاندند.
كعبه در دورۀ اسلامى
در عهد پيامبر صلى الله عليه و آله اطراف مسجدالحرام ديوارى نداشت و مسجد را، از هر سو، خانه‌هاى مكّيان در برگرفته بود. از لابه‌لاى اين خانه‌ها، كوچه‌هايى به مسجد مى‌انجاميد كه دروازه‌هاى آن شمرده مى‌شد. فضاى خالى ميان خانه‌ها و كعبه را نيز مطاف (محلّ طواف) مى‌خواندند.
به سال 17 ه . (638 م)، در عصر عمر بن خطّاب، خانه‌هاى پيرامون مسجد را خريدارى و ويران كردند و فضاى آن را به مسجد افزودند تا زائران بيشترى در آن جاى گيرند. سپس ديوارهايى كوتاه‌تر از بلنداى