17فرسود. قريشيان براىچهارمين بار ناگزير از ويرانى و نوسازى كعبه شدند.
به گفتۀ ابن اسحاق، پيامبر صلى الله عليه و آله در آن هنگام 35 ساله بود و شخصاً در آن مراسم حضور داشت؛ يعنى اينواقعه، پنجسال پيش از بعثت و هجده سال پيش از هجرت رخ داده است. در همين بازسازى بود كه پس از اختلاف نظر سران قريش، پيامبر صلى الله عليه و آله ، حجرالاسود را در جاى خود نصب كرد.
در اين نوسازى، بلنداى خارجى كعبه به هجده ذراع (13/5 متر) رسيد؛ يعنى نُه ذراع بر بناى ابراهيم افزوده شد و از عرض آن شش يا هفت ذراع (حدود 4/5 متر) كاهش يافت. آنگاه نماى آن را با سنگ پوشاندند و درِ آن را چهار ذراع و يك وجب بالاتر از كف، كار گذاشتند. در درون كعبه نيز شش ستون، در دو رديف برپا ساختند و در قسمت داخلىِ ركن شامى، خزانهاى فراهم آوردند و پس از پايان كار، كعبه را با پارچۀ كتان يمانى پوشش دادند.
مٌلتزم، مُستجار، حَطيم
ملتزم ميان حجرالأسود و درِ كعبه است. مستجار ميان ركن يمانى و درِ بستۀ پشت كعبه است (ابنجبير در «سفرنامه» و محب طبرى در «القرى» آن را چنين خواندهاند.) حطيم را اينگونه گفتهاند كه ميان حجرالأسود و مقام ابراهيم و حِجر اسماعيل است. آن را به گونههاى ديگر نيز محدود كردهاند. مىگويند: در سه مكان يادشده، دعا مستجاب است.
چاه زمزم
چاه زمزم در هجده مترى جنوب مقام ابراهيم در داخل مسجد واقع است. هنگامىكه خداوند آب زمزم را براى اسماعيل روان ساخت،