18تحميل و اجبار نمىرود. شايسته است كه افراد، از ديگران انتظار بىجا نداشته باشند و خود را با واقعيتهاى موجود، سازگار سازند. پيامبر گرامى اسلام در نكوهش اين خصلت ناپسند مىفرمايد:
... وَ كَفٰى بِالْمَرْءِ جَهْلاً إِذٰا أَعْجَبَ بِرَأْيِهِ. 1
... در گمراهى شخص همين بس كه به رأى خود مغرور شود.
استفاده از تجربههاى ديگران
برخى انسانها با زيركى و حسابگرى ويژه خود، از تجربههاى ديگران بهره مىبرند. بسيار اتفاق مىافتد كه افراد در كوتاهترين زمان ممكن به كمك تجربههاى ديگران به مسائل جديدى دست مىيابند، در حالى كه اگر به خود متكى بودند، براى رسيدن به آن، بايد زمان زياد و هزينههاى هنگفت صرف مىكردند. بنابراين، انسان مىتواند با استفاده از تجربههاى ارزنده ديگران كه حاصل سالها رنج و تلاش آنان است:
الف) كاستىهاى تجربه گذشتگان را برطرف كند.
ب) به تجربههاى تازه و غير منتظرهاى دست يابد.
انسان مىتواند از اندوختههاى جمعى ديگران، بيشترين بهره را ببرد.
پيامبر اعظم صلى الله عليه و آله در اينباره مىفرمايد:
... لاٰ حَكيٖمَ إِلاّ ذُو تَجْرِبَةٍ. 2
... آن كس كه تجربه نياندوزد، خردمند نيست.