347نسبت به يكى از اولياى مقرّب درگاه خداست و هيچ ربطى به شرك و پرستش غيرخدا ندارد.
8. حضور در كنار قبر و بوسيدن ضريح
ادب ديگر در زيارت، كه نشانۀ محبت و ارادت بيشتر است، نزديك شدن به قبر، دست نهادن به آن، بوسيدن و ابراز اشتياق است. داستان زيارت اربعين جابر بن عبدالله انصارى و عطيۀ عوفى گواه اين زيارت عاشقانه است كه دست روى قبر سيدالشهدا نهاد و بر او درود و سلام داد.
در حديث امام‌صادق(ع) آمده است:
«صَلّوا إِلى جَانِبِ‌ِ قَبْرِ النَّبِى، وَاِنْ كانَتْ صَلاةُ المؤمِنِينَ تَبْلُغُهُ اينَما كانُوا». 1
كنار قبر پيامبر بر او صلوات و درود بفرستيد، هرچند درود مؤمنان هرجا كه باشند به او مى‌رسد.
مرحوم شيخ عباس قمى در مفاتيح الجنان، ضمن بحث از آداب زيارت به اين نكته اشاره مى‌كند كه برخى مى‌پندارند رعايت ادب نسبت به حريم امامت به آن است كه زائر هرچه دورتر بايستد و به قبر و ضريح نزديك نشود، آنگاه اين را وهم و اشتباه مى‌داند و تأكيد مى‌كند كه نزديك شدن به قبر و ضريح و بوسيدن آن يكى از آداب است.
البته رعايت اين ادب و استحباب، وقتى است كه ازدحام جمعيت نباشد و عمل به آن مزاحمتى بر ديگران نداشته باشد و فشار نياورد، يا حال معنوى زائر را به‌هم نزند. چه‌بسا يك كار مستحب، در شرايطى تبديل به امر غير مطلوب مى‌گردد. مثل بوسيدن حجرالأسود كه در شرايط خلوت و عادى بسيار پسنديده است، ولى در ازدحام جمعيت بوسيدن يا لمس آن، به قيمت له كردن ديگران يا اذيت و آزار، روا نيست. در شرايط ازدحام در حرم‌ها بهتر آن است كه انسان كنارى بايستد و با فاصله و حالت آرامش خود و راحتى ديگران زيارتنامه بخواند و اين تصور عوامانه را كه اگر دست به ضريح