336جامههايت را بپوش، بوى خوش و عطريات استعمال كن، با آرامش و وقار و آرامآرام حركت كن، وقتى به «بابالسّلام» رسيدى رو به قبله بايست و سه بار تكبير بگو، آنگاه زيارت را بخوان...». 1
اين نكات، از جمله آداب ظاهرى زيارت است و آنگاه متن زيارت، در كتب روايى نقل شده كه فعلاً مورد بحث ما نيست.
در مورد «آداب باطنى» و توجه پيدا كردن در زيارت، مرحوم نراقى توصيه مىكند كه:
«...در نجف، بهخاطر آور كه اينجا «وادىالسلام» و مجمع ارواح مؤمنان است و خداوند اينجا را جزء شريفترين مكانها قرار داده است و مدفن وصىّ پيامبر در اينجاست. همچنين مدفن آدم و نوح، در همين محلّ است...». 2
خلاصه اينكه هنگام زيارت نجف، بايد توجه داشت كه اينجا تربت ابوتراب است و على(ع)، آن جاودانه مرد در اينجا آرميده است. در اينصورت، دلى از سنگ مىبايد كه نلرزد و خاشع نشود و ديدهاى بىفيض بايد باشد تا اشكى از شوق نريزد، يا آهى از درد نكشد و داغ مظلوميت على، او را غمگين نسازد.
آن كس كه به زيارت على(ع) مىآيد، بايد پاى پر آبلهاش، هرگز خسته نگردد و در راه طلب، شب از روز باز نشناسد و رنج را بر راحت برگزيند و به اين ديار، با پاى سر بدود و با رهتوشۀ عشق سفر كند و در جوار اين تجلّيگاه فروغ ايزدى، رحل اقامت افكند. در ساير زيارتگاهها و تشرف به حرمهاى اوليا نيز چنين است.
مرحوم شيخ بهايى نيز بيان جالب و دستورالعمل خوبى دارد. وى، در يكى از سرودههاى مفصّل خويش كه به عربى است، در مورد زائر امامعلى(ع) و حضور قلبش و آگاهى به موقعيت زيارت، مىگويد:
«...خوشا آنكس كه او را يك بار زيارت كند.
اى سوارهاى كه راههاى پر سنگلاخ و سوزان را مىپيمايى و دشتها و بيابانها