103جزئى از كعبه است و طواف كننده، به اندازه‌اى كه از كعبه فاصله دارد، از مطاف كم مى‌كند و به همين خاطر ازدحام در خارج حجر اسماعيل بيشتر مى‌شود و فشار جمعيت افزونتر.
پس از حجر اسماعيل، كه ركن شامى و ضلع جنوب غربى است، خلوت‌ترين ضلع كعبه است، به‌طورى كه به آسانى مى‌توان به ديوار كعبه رسيد. بوسيدن كعبه را به پس از طواف موكول كردم زيرا هنگام طواف رو به كعبه كردن مجاز نيست و بايد شانۀ چپ را به جانب كعبه حفظ كنى.
سپس به ركن يمانى مى‌رسى و ازدحام جمعيت بيشتر و بيشتر مى‌شود و در ركن اسود، به خاطر استلام حَجَر به بيشترين حدّ خود مى‌رسد و در محاذات ركن اسود، تكبيرى و اشاره‌اى به جانب حَجَر. اينجا يك شوط تمام مى‌شود و شوط دوم آغاز، تا شوط هفتم...
پس از طواف وقت نماز طواف در پشت مقام ابراهيم است و نگرانى از اين‌كه آيا جايى در اين شلوغى براى نماز طواف يافت مى‌شود؟! و بالأخره جايى يافتم و نماز طواف و سپس حركت به جانب صخرۀ صفا براى سَعى.
سَعْى
صفا اكنون مُسَقّف است و تنها بخشى از صخرۀ آن خارج از معمارى قرار گرفته و بنايى از سنگ مرمرين، پيرامون صفا را احاطه