13
فرمانروايى طاهريان در هرات
مؤسس و پايه گذار اين فرمانروايى و سرسلسلۀ اين خاندان (و آن‌كه خاندان مذكور بدو منسوب است) طاهر بن حسين خزاعى ميباشد كه مأمون وى را به هرات و بلاد بزرگ آن، يعنى خراسان به سال 205 ه .ق گمارد. و اين سمت را وقتى به طاهر اعطا كرد كه او به فتح بغداد و كشتن برادرش امين، موفق گرديد و حكومت مأمون بر سرزمين‌هاى اسلامى استقرار يافت و او به پايتخت خلافت بنى‌عباس؛ يعنى بغداد بازگشت.
از طاهريان عده‌اى عهده دار حكومت هرات بودند، و آن‌ها عبارتند از: طلحه، عبداللّٰه (دو پسر طاهر)، طاهر بن عبداللّٰه بن طاهر و محمد بن طاهر.
در ايام حكومت محمد بن طاهر بود كه فرمانروايى طاهريان رو به ضعف نهاد و يعقوب‌ليث صفّار - كه با او نبرد آغاز كرده بود - بر وى استيلا يافت و او و خانواده‌اش را دستگير كرد و با دستگيرى او حكومت طاهريان در سال 259 ه. ق به پايان رسيد.
پاره‌اى از نواحى هرات تحت حكومت عده‌اى از طاهريان قرار داشت از قبيل عبداللّٰه بن طاهر بن عبداللّٰه بن طاهر، سليمان بن عبداللّٰه و جز آن‌ها.
ابن‌اثير در حوادث سال 250ه .ق راجع به جنگ و نبردى كه ميان حسن بن زيد علوى - كه در ديلم ظهور كرد -