24محدوديتهايى قائل است تا به استقلال ووحدت مسلمانان صدمه‌اى وارد نشود. برهمين اساس وظيفۀ «اعلام برائت از مشركان»، از همۀ طوايف كفار و مشركان نيست، بلكه مواردى در قرآن استثنا شده است. مواردى كه زمينۀ هدايت در آنها فراهم بوده و يا لااقل از ناحيۀ آنان ضررى متوجه «هويت و استقلال مسلمانان» نبوده و مانعى در راه هدايت جامعۀ بشرى نباشند، مستثنى هستند. از مجموعۀ آيات قرآن در زمينۀ برائت از مشركان و نهى از تولّى كفار و مشركان و مواردى كه استثنا شده، اسرار و حِكَم اين حكم بدست مى‌آيد.

2 - دفاع از هويت ايمانى

برائت، از كسانى است كه ارتباط و دوستى با آنان براى مسلمانان مضرّ است و آنان را بى‌هويت مى‌كند. البته تولّى كفّار به‌معناى «پذيرش صاحب‌اختيارى و سلطۀ مشركان» به كلّى از ديدگاه قرآن ممنوع و محكوم است و اگر طوايفى هم استثنا شده باشند، از حكم نهى از تولّى به معناى «ارتباط عادى» مستثنى هستند. قرآن كريم سرّ اين محدوديتها را بازگو مى‌كند و مى‌فرمايد:

يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاٰ تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَ عَدُوَّكُمْ