14بسيار، به مردم چنين گوشزد فرمود:
«يَحُجُّ اغْنِيٰاءُ امَّتِى لِلْنُزّهَةَ وَ يَحُجُّ اوْسٰاطُهٰا لِلْتِّجٰارَةِ وَ يَحُجُّ فُقَرٰائُهُمْ لِلْرِّيٰاءِ وَ الْسُّمْعَة. فَعِنْدَ هٰا يَكُونُ اقْوٰامٌ يَتَعَلَّمُونَ الْقُرْآنَ لِغَيْرِاللّٰه.وَ يَتَّخِذُونَهُ مَزٰامِيرَ وَ اقْوامٌ يتفَقَّهُونَ لِغَيراللّٰه...»؛ 1
(ثروتمندان امّت من
براى تفريح و تفرّج به مكه مىروند و متوسّطان آنها براى خريد و فروش و تجارت و فقرا و مستمندان براى ريا و كسب آوازه و شهرت. برخى از مردم قرآن را براى غير خدا فرا گيرند و آن را به شيوۀ غنا تلاوت كنند و براى رسيدن به منافع مادى و شؤون دنيوى در احكام بحث و فحص كنند.)
پس امّتاسلامى موظّفند بمراتب بيش از آنمقداركه بهتعليم ويادگيرى ظواهر دستورات دينى مىپردازند، به درك و فرا گرفتن و فهميدن مقصدها و هدفهاى انسانى و حياتى آن برنامه هاى حكيمانۀ آسمانى همّت گمارند و در اين راه از خود سعى بليغ و اهتمام كافى نشان دهند و اين جملۀ امام سيّد السّاجدين عليه السلام را به خاطر داشته باشند كه آن حضرت ضمن تشريح مقاصد عالى اعمال حج، از شخصى كه مكّه رفته و اعمال حج را بجاى آورده بود، سؤال فرمود: آيا در حين انجام آن عمل و اين عمل متوجّه معنى و مقصد كار بودى؟ به هنگام خلع لباس از تن و پوشيدن جامۀ احرام و گفتن لبيك، عزم خلع لباس گناه از روح و پوشيدن جامۀ تقوا تا آخر عمر را در دل داشتى؟ همچنين در طواف، سعى، وقوف در عرفات، مشعر، منا، رمى جمرات، بيتوته در منا و كشتن قربانى چنين و چنان بودى؟
او در جواب تمام سؤالات امام عليه السلام مىگفت: نه، اين چنين كه شما