17

جغرافياى فرهنگىِ اسلام

همچنين اماكن مقدس مكه و مدينه و مسجدالحرام، بيت عتيق، مقام، ملتزم و مستجار، حِجر و حَجَر، زمزم و صفا و مروه، حطيم و مزار انبيا در جوار بيت‌اللّٰه تا عرفات و مشعر و خَيف و منا و ديگر مشاعر و مواقف و مساجد و زادگاه پيامبر صلى الله عليه و آله در جوار مسجدالحرام، خانۀ خديجه و زادگاه على عليه السلام درون بيت‌اللّٰه، جنةالمُعَلّىٰ و قبرستان ابوطالب، جبل‌النور و غار ثور و مزار شهداى فخ در حرم مكى، هريك ريشه در فرهنگ توحيد و موحّدان دارد و يادآور مجاهدات طلايه داران اسلام و تاريخ آيين حنيف است... و در مدينۀ طيّبه، مسجدالنبى نخستين نقطۀ نزول پيامبر صلى الله عليه و آله در يثرب، روضۀ شريف نبوى، منبر و محراب آن حضرت و مهبط جبرئيل و محراب تهجّد و خانۀ على و فاطمه، كه به روايتى آرامگاه دختر پيغمبر است، و استوانه‌هاى تاريخىِ مسجد و جايگاه اصحاب صُفّه و قبر مظلوم عبداللّٰه پدر پيامبر در حريم مسجدالنبى، كه از آن آثارى برجاى نگذاشتند و قبر شريف آمنه (در ابواء) و قبور امامان مظلوم و قبر مخفى زهرا عليها السلام و قبر فاطمۀ بنت اسد و قبر امّ‌البنين و همسران و فرزندان و عمو و عمه‌هاى پيامبر و شهداى صدر اسلام در جنّةالبقيع و مساجد و مقامات؛ چون قُبا و جمعه و اجابه، ميقات و شجره، غمامه و راية، مساجد سبعه و ذو قبلتين، احد (مشهد حمزه)، مشربۀ امّ‌ابراهيم، فدك و غدير خم و مساجد ابوذر و بلال و سلمان و على و زهرا و محلّۀ بنى‌هاشم و خانه‌هاى ويران شدۀ امامان و ياران رسول‌اللّٰه كه حتى نامى از آن نمانده است و ده‌ها مسجد و موقف مقدس در كوچه‌ها و نخلستان‌ها و مزارع مدينه، سر در گريبانِ خاموشى برده، نابود شده يا در حال نابود شدن است. همۀ اين‌ها پيام‌ها و رازها و خاطره‌ها در سينه دارد.