٢٣
معيار ارزش و بى‌ارزشى
نيّت مخلصانۀ بامعرفت، براى اطاعت و رسيدن به مقام رضايت خداوند، معيار ارزش واقعى و موجب قبول درگاه خداوند است و عملى كه بر اساس چنين انگيزۀ پاكى استوار باشد، رنگ و بوى الهى به خود گرفته، رشد و ترقّى معنوى انسان و الگوى جاودانۀ عمل عبادى خواهد بود.
پيشوايان بزرگ دين، خود چنين مى‌كردند، رياكارى و هياهوى تظاهرآميز كه «قالب اعمال را از محتوا» تهى و پوك مى‌كرد، مورد نكوهش قرار مى‌دادند و معيار ارزش عبادت و مقبوليت آن را در پيشگاه خدا و رسول صلى الله عليه و آله ، نيّت خالصانۀ پيراسته از هر گونه هوا و هوس و غرض نفسانى و دنيايى معرّفى مى‌كردند.
در اين باره، داستان‌هاى تكان دهنده و آموزنده‌اى آمده، كه خلاصۀ چند نمونۀ آن قابل دقّت است:
١- در صدر اسلام و در روزگار سخت ناامنى براى دين‌دارى، هجرت از مكه به مدينه، يك عمل مخاطره‌آميز، فداكارانه، شجاعانه، پراجر و ثواب و سرنوشت‌ساز محسوب مى‌گرديد و نخست افراد اندكى هم اين خطر را به جان پذيرفتند و با ايمان استوار و عشق به اسلام و گسترش آن، از مكّه به مدينه هجرت كردند. در آن ميان، مردى كه سوداى ازدواج با زن زيبايى به نام «اُمّ قِيس» را در سر داشت، بدين منظور به مدينه مهاجرت كرد. امّا، وقتى از نيّت آن مرد مطّلع شدند، به جاى «مهاجر فى سبيل اللّٰه» از او «مهاجر امّ قيس»، كسى كه به خاطر ازدواج با زن ذكر شده هجرت
