24

كعبۀ دل

عين القضاة، عارف نامدار در « تمهيدات » مى‌گويد :

اى عزيز ! بدان كه راه خدا نه از جهت راست است و نه از جهت چپ و نه بالا و نه زير و نه دور و نه نزديك. راه خدا در دل است و يك قدم است. « دَعْ نَفْسَكَ وَتَعالْ » خود را از همه آلودگى‌ها برى و پاك كن و بالاترين رذيلت كه منيت است و آن اساس تمام بدبختى‌هاست از خود بريز و آن گاه به جوار قرب حركت كن.

مگر از مصطفى نشنيده‌اى كه او را پرسيدند :

أين اللّه ؟ فقال صلى الله عليه و آله : عِنْدَ المُنْكَسِرَةِ قُلُوبُهُمْ ¹.

خدا كجاست ؟ پس فرمود: نزد قلب‌هاى شكستۀ مؤمنان .

اى عزيز ! حجِ صورت، كار همه كس باشد، اما حج حقيقت، نه كار هر كسى باشد. در راه حج زر و سيم بايد فشاندن، در راه حق جان و دل بايد فشاندن، اين كه را مسلم باشد ؟ آن را كه از بند جان برخيزد، «مَنِ اسْتَطٰاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً » ²اين باشد.

در هر فعلى و حركتى در راه حج سرى و حقيقتى باشد، اما كسى كه بينا نباشد خود نداند.

طواف كعبه و سعى و حلق و تجريد و رمى حجر و احرام و احلال و قارن و مُفرِد و متمتع در همه احوال‌هاست.