15
لودويكو فارتيما
نخستين اروپايى كه در قرون وسطىٰ موفق به ديدار مكه گرديد و از سفر خود نوشته و سفرنامه‌اى به جاى گذاشته و به دست ما رسيده است ايتاليايى گمنامى است به نام «لودويكو فارتيما» كه به گفتۀ ديغورى او از اهالى شهر بولونيا در ايتاليا بوده، و در برخى ديگر از منابع از او به عنوان «بزرگ‌زادۀ رم» ياد شده است.
لودويكو در سفرنامۀ خود آورده: پاسخ من به آنانى كه انگيزۀ مرا در اين سفر جويا هستند، اين است كه هدف من از اين مسافرت كوشش براى آگاهى از معارف جهان و ديدار از سرزمينهاى گوناگون و معجزاتى كه خداوند در آنها بكار برده است مى‌باشد. او در سال 1503 م. سفر خود را از ونيز با كشتى آغاز كرد و به اسكندريه رسيد و مدتى را در مصر گذرانيد و از قلعۀ بابليون نيز ديدار كرد و آنگاه براى ديدارى از شهرهاى طرابلس و انطاكيه و بيروت و دمشق راهى اين سرزمينها گرديد. او در دمشق با يكى از افسران مماليك، رابطۀ دوستى مستحكمى برقرار نمود و تصميم گرفت بهمراه آن افسر، با كاروان حجّى كه ساليانه طى مراسم باشكوهى از دمشق عازم مكه مى‌گردد سفر نمايد، و عاقبت در روز هشتم نيسان ( \ آوريل) در حالى كه لباس سربازان مماليك را در برداشت، سفر به مكه را آغاز نمود، او تخمين زده است كه كاروان حج مركب از 40 هزار مرد و 45000 چهارپا بوده است. از وقايع جالبى كه در راه براى او رخ داده است، حملۀ اعراب بيابانگرد به قافلۀ آنهاست ليكن او مى‌گويد 60 تن از سربازان مماليك كه مكلف به پاسدارى و حراست از قافله بودند براى عقب راندن پنجاه هزار! عرب بدوى كفايت مى‌كرد. او مى‌گويد اين حادثه بار ديگر تكرار شد و قافله با حملۀ گروه بسيارى از اعراب، كه تعداد آنها به 24000 نفر مى‌رسيد، روبرو