53
بركت است. نام خدا را (هنگام قربانى كردن آنها) در حالى كه به صف ايستادهاند ببريد؛ هنگامى كه پهلوهايشان آرام گرفت (و جان دادند) از گوشت آنها بخوريد و از آن به مستمندان قانع و فقيران معتر و سائل نيز اطعام كنيد، اينگونه ما آنها را مسخّرتان ساختيم تا شكر خدا را بجاى آوريد.»
فايدۀ اصلى قربانى كردن، آشنايى با عظمت خداوند است كه دستورات او بدون چون و چرا اجرا شود و حاجى بداند كه خداوند از يك طرف او را مكلّف به انجام اين تكاليف كرده و از سوى ديگر حيوانات را مسخّر و مطيع وى ساخته است تا از آنها در راه اجراى اوامر الهى و قربان كردن بهره ببرد و از اين طريق متوجّه شود كه آنچه هست از آنِ اوست و به فرمان او.
گفتيم كه حج نمونۀ اعلاى بندگى و عبوديّت است و آنان كه بدون چون و چرا به اوامر الهى در اين باره عمل كنند، اخلاص خود را به اثبات رسانده و از امتحان الهى سرافراز بيرون آمدهاند.
پس از جريان حديبيّه، وقتى مسلمانها در حال احرام بودند، صيدهاى فراوان در مسير آنها بود كه حتى بدون استفاده از وسائل صيد، مىتوانستند آنها را بگيرند. خداوند براى امتحانِ درجۀ ايمان آنها، اوّلين آيۀ سورۀ مائده را نازل كرد و با صدور اين فرمان، صيد در حال احرام را تحريم كرد. 1يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ أُحِلَّتْ لَكُمْ بَهِيمَةُ الْأَنْعٰامِ إِلاّٰ مٰا يُتْلىٰ عَلَيْكُمْ غَيْرَ مُحِلِّي الصَّيْدِ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ إِنَّ اللّٰهَ يَحْكُمُ مٰا يُرِيدُ. 2
تحريم صيد، هم در حالت احرام حج است و هم به هنگام احرام عمره، شرح بيشتر تحريم صيد را در آيات 95 و 96 همين سورۀ مائده مىتوان ديد. در آيۀ 95 ، صيد در حال احرام به صراحت منع شده است ليكن از آنجا كه بشر فراموشكار است و ممكن است مرتكب اشتباه شود و در حال احرام صيد كند، كفّارۀ اشتباه را نيز در همين آيه تعيين كرده است كه بايد حيوانى همانند همان صيد را قربانى كند و گوشت آن را به مستمندان بدهد؛