228سنايى در همه جا و همه حال به ياد خداست و مى‌گويد بايد هميشه ذكر او را بر لب داشت:

خانۀ خمّار اگر شد كعبه پيش چشم تو لاف از لبّيك او در خانۀ خمّار زن ¹

گفتيم كه سنايى دو دورۀ زندگى دارد؛ در دورۀ اوّل زندگى و شاعرى خود وابسته به دربار بوده و بالطّبع در مدح ممدوح سخن گفته، در حقّ او دعا كرده و در آن مدايح به مناسبت از حجّ و كعبه و... سخن به ميان آورده، اميرى را مدح كرده است. و از اينكه مدّت هفت ماه به انتظار صله، بر درگاه او انتظار كشيده، درگاه او را به كعبه تشبيه كرده است.

و در شكايت از روزگار و بى وفايى مردم و در ضمن تعريف از شعر خود، اقبال مردم را از شعرش به روى آوردن مردم به كعبه تشبيه كرده.

سنايى در باب حج و كعبه بسيار سخن گفته و به همين جهت است كه شاعرى به نام عارف زرگر در مدح سنايى گفته است: كعبه مقصد تو نيست، بلكه مقصد و مقصود تو خداى كعبه است.

تا حريم كعبه باشد قبلۀ اهل سخن

13 - عثمان مختارى

متوفاى 549 شاعر قرن پنجم و ششم كه متعلّق به دورۀ دوم غزنويان است، همانند ديگر معاصران خود، شاعرى مدّاح بوده و با توجّه به شهرت و آوازۀ كعبه، عيد قربان، صفا، مروه و... در مدايح خود از آن كلمات سود جسته و هر يك را