54و زيارت و با توكّل به خداوند، كار را آغاز كرديم و بحمداللّٰه امروز توانستهايم به بسيارى از اين نيازها پاسخ دهيم و اميد است در آينده نيز با كارهاى بهتر و ارزشمندتر، پاسخگوى نيازهاى هر دو بخش باشيم.
براى آموزش زائران چه كارهايى صورت مىگيرد؟
براى آموزش زائران، چند گونه فعاليت داريم:
الف : برگزارى ده يا دوازده جلسۀ آموزشى، پيش از عزيمت به سرزمين وحى، توسط روحانيون محترم كاروانها، با هماهنگى معاونت محترم امور روحانيونِ بعثه انجام مىگيرد. ما نيز در جلسات توجيهىِ روحانيون، كوشيدهايم تجربيات خود را به روحانيون محترم منتقل كنيم تا با رعايت آنها، جلسات آموزشى كاروانها از جاذبۀ لازم برخوردار شود، براى مثال، اگر ما در جلسات آموزشى تنها روى مناسك حج تكيه كرده و به تصحيح حمد و سوره بپردازيم، طبيعى است كه جلسات جاذبۀ لازم را نخواهد داشت. به روحانيون محترم پيشنهاد داده بوديم براى اين جلسات برنامهريزى كنند و با يك تقسيمبندى مناسب مباحث مورد نياز را به صورت تدريجى به زائران منتقل كنند؛ مثلاً در يك جلسۀ دو ساعت و نيمه، زمان را به اين صورت تقسيم كنند:
حدود 5 دقيقه قرآن، 10 دقيقه احكام عمومى، 15 يا 20 دقيقه مناسك، آن هم كلّيات آن، كه زائران، دچار وسوسه و نگرانى نشوند. 15 دقيقه آداب و اخلاق سفر، 15 دقيقه اسرار و معارف، 15 يا 20 دقيقه تاريخ اسلام و معرفى اماكن مكه و مدينه، 15 دقيقه مسائل اجرايى، 15 دقيقه مسائل بهداشتى و دقايقى نيز براى پاسخ به پرسشهاى زائران و بالأخره در پايان، كسانى كه مشكل قرائت حمد و سوره دارند، در جلسه بمانند و مشكل خود را برطرف كنند.
به همين منظور، سه جلد كتاب نيز با عنوان «رهتوشۀ حج» تهيه و منتشر كرديم تا روحانيون محترم، با استفاده از مباحث آن، براى هر جلسه موضوعى را انتخاب كنند و زائران را كه تشنه معارف الهى هستند از بيانات خود بهرهمند سازند. بنده بر اين باورم كه اگر اين روش اجرا شود، به بسيارى از پرسشهاى زائران و نيازهاى آنان پاسخ داده خواهد شد.