74هم بر تأثير عوامل دگرگون كنندۀ اين روند، كه موجب بداء مىگردد، آگاه است و خود نيز در قرآن بدان خبر داده است.
«يَمْحُوا اللّٰهُ مٰا يَشٰاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتٰابِ». 1
- خدا هرچه را بخواهد و هرچه را بخواهد اثبات مىكند و اصل كتاب (لوح محفوظ) نزد اوست.
بنابراين، خداوند بزرگ به هنگام بروز بداء، حقيقتى را كه نزد وى از ازل معلوم بوده، بر ما آشكار مىسازد. و لذا امام صادق عليه السلام مىفرمايد:
«ما بدا اللّٰهُ فى شىءٍ الاّ كان فى علمه قبل أن يبدو له». 2
- در هيچ موردى براى خدا بداء رخ نداد مگر اين كه در ازل، از آن آگاه بود.
فلسفۀ بداء
شكى نيست كه اگر انسان، دست خود را در تغيير سرنوشت خويش باز بداند، درصدد ساختن آيندهاى بهتر برمىآيد و با روحيهاى برتر و تلاشى بيشتر، در بهسازى زندگى خود مىكوشد.
به بيانى ديگر، همان گونه كه مسألۀ توبه و شفاعت، انسان را از نوميدى و سردى زندگى نجات مىدهد، حقيقت بداء نيز موجب نشاط و شادابى وى مىگردد و او را به آيندهاى روشن اميدوار مىسازد؛ زيرا در پرتو اين بينش، انسان مىداند كه مىتواند سرنوشت خود را به حكم خداى بزرگ، تغيير دهد و به سوى آيندهاى بهتر و فرجامى درخشانتر قدم بردارد.