50
آنان را گردآورى نموده و هيچ كس را فروگذار ننماييم.
بنابراين، در روز قيامت، همه افراد بشر برانگيخته مىشوند و اين امر به جمع معينى اختصاص ندارد.
3 - آيۀ دوم از دو آيه مذكور، به برانگيخته شدن گروه خاص و جمع معينى از امتها تصريح مىنمايد نه همۀ انسانها؛ زيرا اين آيۀ شريفه مىفرمايد:
«وَ يَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجاً مِمَّنْ يُكَذِّبُ بِآيٰاتِنٰا...».
- و آن روز كه از ميان هر امت، گروهى از تكذيبكنندگان آيات خود را برخواهيم انگيخت.
اين جمله به روشنى بر عدم برانگيخته شدن همۀ انسانها گواهى مىدهد.
نتيجه: از اين سه مقدمۀ كوتاه، به خوبى روشن مىكردد كه «برانگيختن گروه خاصى از انسانهاى تكذيب كنندۀ آيات الهى، كه از آيۀ دوم استفاده مىشود، حادثهاى است كه پيش از برپا شدن قيام، روى خواهد داد.
زيرا حشر انسانها در روز رستاخيز، شامل همه افراد بشر مىگردد و به گروه خاصى محدود نمىشود.
با اين بيان، روشنى گفتار ما مبنى بر بازگشت گروهى از انسانها پس از مرگ و پيش از برپايى رستاخيز، به ثبوت مىرسد و اين پديد همان «رجعت» است.
بر اين اساس، اهل بيت پيامبر كه قرين قرآن و مفسران وحى الهى هستند، به روشنگرى در اين زمينه برخاستند و ما براى رعايت اختصار، به دو گفتار از آنان اشاره مىكنيم:
امام صادق عليه السلام مىفرمايد:
«أيّام اللّٰه ثلاثة يوم القائم عليه السلام و يوم الكرَّه و يوم القيامة».