267 قضى من صلب ما له من اقرب الاماكن و لو لم يخلف غير الاجرة و لا يجوز لمن وجب عليه الحج ان يحج تطوعا و لا نائباً و لا يشترط في المرئة وجود محرم و لا اذن الزوج و يشترط في الندب، امّا النائب فشرطه الاسلام و العقل و ان لا يكون عليه حج واجب و لو لم يكن جاز و ان كان صرورة او امرئة و لو تبرع عن الميت برئت ذمته، مرد بر ورثه لازم است كه از اصل مال [نه از ثلث مال]ميت نائب بگيرند و بر او حج بجا آورند [البته در اينكه از كجاها بايد نائب بگيرند مورد اختلاف است بعضى گويند از شهر خود ميت بايد نائب بگيرند و مخارج رفت و برگشت تا شهرش را بدهند ولى علامه فرموده بايد از نزديكترين اماكن به مكه معظمه نائب بگيرند] و نائب گرفتن لازم است حتى اگر كل تركه ميت به اندازۀ همان اجرت نيابت باشد و باقيمانده‌اى براى ورثه نماند.

3-هر گاه بر كسى حج واجب شود بايد همان حج واجب را بجاى آورد و حق ندارد حج مستحبى انجام دهد و يا حج نيابتى بجاى آورد [امر به شيء مقتضي نهى از ضد است].

4-در حج مستحبى زن، اذن شوهر شرط صحت است ولى در حج واجب نه وجود محرمى همراه زن شرطيت دارد و نه اذن زوج بلكه واجب الهى را بايد انجام دهد [در تزاحم فرمان الهى با فرمان شوهر، امر الهى مقدم است و لا طاعة لمخلوق في معصية الخالق].

5-كسيكه از ديگرى نائب مى‌شود و اعمال حج او را انجام مى‌دهد بايد واجد شروط ذيل باشد و گرنه نيابت او باطل است:1-مسلمان باشد 2-عاقل باشد 3-حج واجب بر گردن خود نايب نباشد امّا علاوه بر اين شرائط لازم نيست كه نايب صروروة باشد يعنى خود او حداقل يكبار حج بجا آورده باشد و نيز لازم نيست مرد باشد زن هم مى‌تواند نايب شود.