22جعل حديث، به هر انگيزه‌اى باشد، از نظر همه مسلمانان كارى نادرست و حرام است و يكى از اسباب بدعت‌گذارى در دين به‌شمارمى‌آيد. متأسفانه، با وجود اينكه پيامبر خدا(ص) و ديگر پيشوايان معصوم(عليهم السلام) مردم را از جعل حديث نهى فرمودند، بسيارى افراد به انگيزه‌ها و اهداف مختلف، احاديث فراوانى را جعل كردند و همين مسئله، شعله بدعت‌گذارى در دين و تحريف آن را برافروخته‌تر كرد كه در بخش‌هاى بعد بيشتر به اين موضوع پرداخته مى‌شود.
ج) شيوه‌هاى نادرست اجتهاد
آيا مى‌توان هر مطلبى را به اين بهانه كه بر اساس اجتهاد صورت گرفته است به دين نسبت داد؟ براى پاسخ به اين پرسش، معنا و حقيقت اجتهاد و نيز انواع آن به اجمال بررسى مى‌شود.
اجتهاد در لغت از «ج ه د» مشتق است. جَهد و جُهد يعنى تلاش پيگير و جدّى براى انجام‌دادن كارى و تحمل دشوارى‌ها. در يك نگاه، مى‌توان گفت كه سه مفهوم «توان»، «تلاش» و «دشوارى» در معناى اجتهاد وجود دارد و صيغه‌هاى هم‌خانواده جَهد از اجتهاد، جهاد و جَهَدَ نيز بر نوعى تلاش سرسختانه و دشوارى علمى و عملى دلالت دارند. 1 ولى در اصطلاح، تعريف‌هاى گوناگونى درباره اجتهاد وجود دارد كه نقطه مشترك و حد يقينى همه آنها اين است: اجتهاد عبارت است از سخت‌كوشى فقيه و مجتهد در بررسى منابع و مصادر شريعت براى