44 من بلغه شيء من الخير فعمل به كان ذلك له و إن لم يكن الأمر كما بلغه. ¹

كسى كه ثواب كار خيرى را بشنود و بدان عمل كند، آن ثواب به او داده مى‌شود؛ هرچند در واقع آن‌گونه كه شنيده، نباشد.

7. از طريق عامه، روايتى از «عبدالرحمان حلوانى» نقل شده است كه «جابر بن عبدالله انصارى» مى‌گويد پيامبر گرامى اسلام(ص) فرمود:

من بلغه من الله فضيلة فأخذ بها و عمل بها إيمانا بالله و رجاء ثوابه أعطاه الله ذلك، و إن لم يكن كذلك. ²

كسى كه نيكويى عملى را از جانب خدا بشنود و به‌سبب ايمان به خدا و اميد ثواب، بدان عمل كند، خداوند آن ثواب را به او عطا مى‌كند؛ هرچند در واقع چنين نباشد.

گفتنى است برخى از اين روايات، صحيح و برخى نيز حسن مى‌باشند.

علامه مجلسى(رحمه الله) ضمن اذعان به ابتناى اين قاعده بر احاديث صحيح «من بلغ»، عمل به اين قاعده را مشروط به‌جايى مى‌داند كه مخالف كتاب و سنت قطعى نباشد. ³

اما «مرحوم مامقانى» دليل استناد به قاعده «تسامح در ادله سنن» را دو چيز برشمرده است: يكى، اخبار «من بلغ» و ديگرى، حُسن عقلى؛ زيرا