29
فصل دوم:كليات
گفتار اول: پديدهاى به نام «وحدت»
تفاوت ميان انسانها آنها را، در عقيده، از هم متفاوت مىسازد. در جامعه اختلافنظر امرى طبيعى است كه رهايى از آن ممكن نيست. ولى فرق است ميان اختلافى كه تعصب مذهبى و جمود فكرى آن را به وجود آورده و اختلافى كه از دليل سرچشمه گرفته است؛ اولى اختلاف مذموم و دومى اختلاف منصفانه است كه با احترام مذاهب به يكديگر توأم است و همگى احترامگزار به اصل جامع ميان خود، يعنى مصدرها و مأخذهاى اوليه و قواعد اصولى اسلامى هستند.
منظور از اختلاف اين نيست كه هيچ وجه مشتركى ميان مذاهب اسلامى وجود ندارد، مسائل اصولى و اساسى دين، وجه اشتراك مذاهب اسلامى به حساب مىآيد. آنچه همه مسلمانان بدان اعتقاد دارند هيچ مسلمانى نيست كه آن را انكار كند، به گونهاى كه اعتقاد يا نبود اعتقاد به آنها مرز ايمان و كفر محسوب مىشود.
وحدت در عين اختلاف
آنچه دشوار به نظر مىرسد و واقعيت عينى نيز بر آن دلالت دارد، دستيابى به وحدت در عين وجود اختلافات است. متأسفانه جهان اسلام هنوز نتوانسته است به اين