45
بنيانگذاران فكرى وهابيت 1
در مباحث گذشته، به چگونگى شكل‌گيرى حركت سياسى وهابيت پرداختيم. حال، نگاهى خواهيم داشت به اساسى‌ترين نكته بحث، يعنى شناخت بنيانگذاران و ريشه‌هاى تفكر وهابيت. آيا مواد فكرى اين جريان، از تعاليم خاص محمد بن عبدالوهاب است؟! پايه‌گذاران خشونت و تكفير در وهابيت چه كسانى‌اند؟! به بيان ديگر، افراد مقدس و مورد احترام وهابيت چه كسانى‌اند؟! چه كسانى تفكر مقابله با زيارت نبوى و توسل و تعظيم پيامبر(ص) را به وجود آورده‌اند؟!
طبق آنچه محققان بيان كرده‌اند، آغازگر اين تفكرات، امويان‌اند؛ چراكه مى‌توان رگه‌هاى چنين تفكرى را در آنجا يافت؛ وقتى «ابوايوب انصارى» قبر پيامبر(ص) را زيارت مى‌كرد، «مروان بن حكم» با او برخورد نمود. همچنين «حجاج بن يوسف ثقفى»، كارگزار امويان، با زائران قبر پيامبر(ص) برخورد مى‌كرد. اين خط فكرى، بعدها به دست برخى حنابله متعصب، مانند ابن‌تيميه و ابن‌قيم، مبناى علمى و استدلالى گرفت و تدوين كتب براى تثبيت اين تفكر آغاز شد. 2