38از بخش اول نيز ممكن است چنين جواب داده شود: در زمانهاى پيش كه وسايل حمل و نقل سريع ماشينى وجود نداشت، استطاعت براى عمره مفرده، جداى از استطاعت براى حج، نبود و انجام ندادن نايبها از آن جهت بوده كه پيش از رسيدن به مكه، مستطيع نبوده و پس از رسيدن به مكه، همانگونه كه نيابت مانع استطاعت نسبت به حج است، مانع استطاعت به عمره مفرده نيز هست.
در ثانى اگر بخواهيم اين سيره را به زمان پيشوايان معصوم(عليهم السلام) برسانيم، امرى است مشكل؛ زيرا سكوت و بيان نشدن وجوب عمره مفرده از ناحيه برخى فقها كه سيطره علمى و فقهى داشتهاند، تا مدتهاى زيادى آن را از مسلّمات فقه تلقى كردهاند و اين مطلب، در فقه، شواهد بسيار دارد؛ همانند فتاواى شيخ طوسى كه تا زمانهاى زيادى، پس از درگذشت وى، از مسلّمات تلقى مىشد و مىرفت كه عمل به برخى از آنها، حالت سيره پيدا كند.
د) خارج نشدن از تركه
از جمله برهانهايى كه بر واجب نبودن عمره مفرده اقامه شده، اين است كه اگر عمره مفرده واجب باشد، در صورتى كه شخص مستطيع گردد و نتواند آن را انجام دهد، بايد مخارج سفرش، از تركه خارج گردد و حال آنكه فقها چنين فتوا ندادهاند. آيتالله خوانسارى مىفرمايد: «وجوب عمره مفرده، بر شخص دور از مكه، بعيد است؛ زيرا اين، مستلزم خروج عمره از اصل مال (تركه ميت) است». 1
پيش از ايشان، فاضل هندى در «كشف اللثام» همين اشكال را بيان كرده و بر آن افزوده است كه «در هيچ آيه و روايتى نيامده است كه عمره مفرده از تركه خارج گردد». 2
نقد و بررسى
پاسخ اين اشكال از جهاتى ممكن است؛ اولاً ممكن است بگوييم: همانگونه كه حج از دَين است و از تركه خارج مىگردد، عمره مفرده نيز دَين است و در صورتى كه شخص