23مى‌شود، در اصطلاح كهن عثمانيان، از آن تعبير به رفض شده است. در آن دوره، شيعه در كاربرد عمومى‌اش به كسانى گفته مى‌شد كه امام على(ع) را بر عثمان مقدم مى‌دانستند. افزون بر آن، كسانى كه آن حضرت را بر ديگر خلفا مقدم مى‌داشتند يا به امامت آن حضرت و اولاد ايشان اعتقاد داشتند، شيعه خوانده مى‌شدند. شيعه به معناى متشيع، كسى بود كه در مقام مقايسه ميان خلفا، اعتبار و اعتناى بيشترى به امير مؤمنان(ع) داشت. درحالى‌كه رافضى به كسى گفته مى‌شد كه خلافت شيخين را انكار مى‌كرد و امامت امام على(ع) را به امرى منصوص از طرف خدا مى‌دانست. معناى عام شيعه را بايد تشيع عراقى ناميد و در قالب هيچ‌كدام از فرق شيعه و حتى معتزله نمى‌گنجد. 1
كليت اين نظريه پذيرفتنى است، اما كاستى‌هايى دارد؛ مانند اينكه برتر دانستن على(ع) از عثمان، در بيشتر موارد نشانه تشيع بود، اما اگر كسى امام را از شيخين نيز برتر مى‌دانست و نيز به امامت على(ع) و اولاد ايشان عقيده داشت، رافضى خوانده مى‌شد؛ ديگر اينكه تشيع عراقى بر محوريت كوفه استوار بود؛ زيرا عموم مردم و دانشمندان آنجا، چه شيعه و چه سنى، على(ع) را بر عثمان مقدم مى‌داشتند؛ 2 مثلاً وقتى درباره